การลงทุนในหุ้นหรือธุรกิจที่เป็น ESG ยังคงเป็นธีมการลงทุนที่ได้รับความสนใจจากนักลงทุนทั่วโลกจากการตื่นตัวของเรื่องภัยพิบัติจากสภาพอากาศที่มีโอกาสเสี่ยงสูงที่จะเผชิญกับวิกฤตการณ์ต่างๆ ที่อาจส่งผลกระทบบานปลายให้กับโลกของเรามากกว่าที่คิด โดยเฉพาะเรื่องการเปลี่ยนแปลงด้านสิ่งแวดล้อมและสังคม ดังนั้นธุรกิจจึงต้องปรับตัวเพื่อให้เกิดความยั่งยืนกับธุรกิจและสังคมมากขึ้น เพื่อเตรียมความพร้อมในการป้องกันและปรับตัวรับความเสี่ยงต่างๆ รวมถึงแสวงหาโอกาสในการดำเนินธุรกิจจากความเสี่ยงเหล่านั้นอย่างมีประสิทธิภาพ รวมถึงนักลงทุนและผู้บริโภคส่วนมากได้ให้ความสำคัญกับธุรกิจที่ใส่ใจและนึงถึงผลกระทบของสิ่งแวดล้อม สังคม และความโปร่งใส (ESG) เป็นอย่างมาก ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญที่จะผลักดันให้เกิดการพัฒนาอย่างยั่งยืน (Sustainable Development) ในขณะเดียวกันก็มีนักลงทุนจำนวนมากขึ้นที่ใช้เกณฑ์หรือปัจจัยด้าน ESG เข้ามาประกอบการตัดสินใจลงทุนร่วมกับตัวเลขทางธุรกิจที่เป็นปัจจัยพื้นฐาน เพื่อจะช่วยสนับสนุนผลตอบแทนจากการลงทุนในระยะยาว (Long-term Return on Investment) โดยมุ่งเน้นผลตอบแทนทางการเงินควบคู่ไปกับการให้ความสำคัญกับการสร้างผลกระทบที่ดีต่อสังคม และเพื่อให้บรรลุเป้าหมายการลงทุนอย่างยั่งยืน   

มาถึงตรงนี้หากอยากรู้ว่า ESG คืออะไร? มีปัจจัยอะไรบ้างที่ต้องพิจารณา? แล้ว กบข. มีการลงทุนใน ESG ด้วยหรือไม่ บทความนี้มีคำตอบ  

ESG คืออะไร?  

ESG คือ รูปแบบการลงทุนภายใต้กรอบแนวคิดที่คำนึงถึงการดำเนินธุรกิจที่มุ่งเน้นความยั่งยืน โดยไม่หวังผลกำไรเพียงอย่างเดียว ประกอบด้วยปัจจัยพื้นฐานหลักๆ 3 องค์ประกอบสำคัญ ได้แก่  

ปัจจัยที่ 1 : สิ่งแวดล้อม (Environmental : E) ให้ความสำคัญกับผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมทางธรรมชาติและการเปลี่ยนแปลงด้านภูมิอากาศ วัดได้จากตัวเลขของมลภาวะจากการผลิตหรือการดำเนินธุรกิจในแต่ละช่วง การวัดปริมาณการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์หรือก๊าซเรือนกระจกซึ่งเป็นต้นเหตุสำคัญของปัญหาโลกร้อน (Low-Carbon Leader) การรักษาและฟื้นฟูสภาพแวดล้อมจากการดำเนินธุรกิจ รวมถึงการใช้ทรัพยากรธรรมชาติอย่างมีประสิทธิภาพ   

ปัจจัยที่ 2 : สังคม (Social : S) ให้ความสำคัญกับหลักสิทธิมนุษยชน มาตรฐานด้านความปลอดภัยและสุขภาพของแรงงาน สร้างความเท่าเทียมให้กับคนทุกกลุ่ม การให้ความสำคัญกับชุมชุนที่อยู่รอบด้านไปจนถึงการมีส่วนร่วมในชุมชนท้องถิ่น และความพยายามในการส่งเสริมความหลากหลายและการอยู่ร่วมกันในสังคม   

ปัจจัยที่ 3 : ธรรมาภิบาล (Governance : G) ให้ความสำคัญกับการดำเนินธุรกิจอย่างโปร่งใสและยุติธรรม ตรวจสอบได้ ต่อต้านการทุจริต มีการกำกับดูแลกิจการที่ดี และดูแลผลประโยชน์ของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียกับบริษัทอย่างเป็นธรรม เพื่อไม่ให้เกิดการทุจริตและคอรัปชั่นในองค์กร เช่น การมีคณะกรรมการที่หลากหลายหรือการเปิดเผยข้อมูลเกี่ยวกับการดำเนินงานและกระบวนการตัดสินใจ เป็นต้น  

กบข. มีการลงทุนใน ESG ด้วยหรือไม่? 

กบข. ในฐานะนักลงทุนสถาบันขนาดใหญ่ ได้ตระหนักถึงความสำคัญของการลงทุนด้าน ESG โดยเชื่อว่าการลงทุนด้วยวิธีดังกล่าวจะช่วยสร้างผลตอบแทนทางการเงินที่ดีให้แก่สมาชิกในระยะยาว ควบคู่ไปกับการสร้างสมดุลระหว่างการรักษาความปลอดภัยของเงินต้นกับการสร้างผลตอบแทนจากการลงทุนภายใต้ความเสี่ยงที่ยอมรับได้ พร้อมกับผลกระทบเชิงบวกต่อสังคมและสิ่งแวดล้อมอีกด้วย ดังนั้นองค์กรจึงได้นำหลักเกณฑ์และผลประเมินด้าน ESG เข้ามาในกระบวนการวิเคราะห์และตัดสินใจลงทุนเพิ่มเติมจากการวิเคราะห์ปัจจัยพื้นฐานและสถานทางการเงินทั้งการลงทุนในประเทศและต่างประเทศ ดังนี้  

การลงทุนในต่างประเทศ ตั้งแต่การคัดเลือก (Selection) ผู้จัดการภายนอกที่เข้ามาบริหารจัดการกองทุน ซึ่งมีการกำหนดหลักเกณฑ์การคัดเลือกในประเด็นด้าน ESG ไว้อย่างชัดเจน โดยหลังจากคัดเลือกผู้จัดการกองทุนภายนอกได้แล้ว กบข. จะเข้าพบและหารือ (Engagement) กับผู้บริหารของผู้จัดการภายนอกในประเด็นการดำเนินงานด้าน ESG เพื่อกระตุ้นและส่งเสริมให้นำแนวปฏิบัติด้าน ESG ไปดำเนินการตามข้อตกลง และ กบข. จะมีการนำผลการดำเนินงานด้าน ESG ของผู้จัดการกองทุนภายนอกมาใช้เป็นหนึ่งในประเด็นการประเมินผลการดำเนินงานของผู้จัดการภายนอกด้วย 

การลงทุนในประเทศ แบ่งออกเป็น 2 ส่วน โดยผู้จัดการภายนอก และทีมลงทุนของ กบข. สำหรับการบริหารจัดการโดยผู้จัดการภายนอกในประเทศนั้น กบข. ใช้แนวทางเดียวกับการลงทุนในต่างประเทศ ในขณะที่การบริหารกองทุนโดย กบข. เองก็มีการนำปัจจัยด้าน ESG มาใช้ในการบริหารจัดการลงทุน ดังนี้  

□ การลงทุนในตราสารหนี้ ในการวิเคราะห์เครดิตของผู้ออกตราสาร กบข. มีการนำปัจจัยต่างๆ มาพิจารณาอย่างครอบคลุมและรอบด้าน รวมถึงปัจจัยด้าน ESG อันเป็นพื้นฐานสำคัญของหลักการลงทุนอย่างยั่งยืน  

□ การลงทุนในตราสารทุน เน้นลงทุนในหุ้นที่มีปัจจัยพื้นฐานดี โดยมีการนำปัจจัยด้าน ESG เข้ามาพิจารณาคัดเลือกหลักทรัพย์ที่จะลงทุน นอกเหนือจากการวิเคราะห์ปัจจัยพื้นฐาน เพื่อประเมินฐานะและผลการดำเนินงานของบริษัทในระยะยาว  

□ การลงทุนในอสังหาริมทรัพย์ เน้นลงทุนโดยให้ความสำคัญกับการอนุรักษ์พลังงานและการรักษาสิ่งแวดล้อม รวมถึงบริหารอาคารสำนักงานที่ถือครองด้วยมาตรฐานอาคารสีเขียว 

กบข. มีกระบวนการในการตัดสินใจลงทุนอย่างรอบคอบตามกรอบพระราชบัญญัติกองทุนบำเหน็จบำนาญข้าราชการ และตามกฎเกณฑ์ที่เกี่ยวข้อง โดยมีการวิเคราะห์และกระจายความเสี่ยงการลงทุนควบคู่ไปกับการสร้างสมดุลระหว่างการรักษาความปลอดภัยของเงินต้นกับการสร้างผลตอบแทนจากการลงทุนภายใต้ความเสี่ยงที่ยอมรับได้  

มาถึงตรงนี้จะเห็นว่าประเด็นเรื่องของ ESG นั้นเป็นการลงทุนที่ไม่ได้มุ่งเน้นไปที่การลงทุนในบริษัทที่มีอัตราการเติบโตสูงเพียงอย่างเดียว แต่ยังคำนึงถึงการสร้างผลกระทบที่ดีต่อสังคมควบคู่กันไปกับการดำเนินกิจการ แม้จะมีแนวโน้มของผลตอบแทนใกล้เคียงกับการลงทุนแบบทั่วไป และอาจขึ้นๆ ลงๆ บ้างตามภาวะตลาด ในขณะที่ความความผันผวนหรือความเสี่ยงทางธุรกิจต่ำกว่าตลาดโดยรวม เนื่องจาก กบข. เชื่อว่ากิจการที่ให้ความสำคัญและมีศักยภาพการเติบโตภายใต้หลักเกณฑ์ด้าน ESG มักจะมีผลประกอบการที่แข็งแรง ซึ่งจะส่งผลต่อผลตอบแทนการลงทุนที่ดีในระยะยาวได้